Ana Sayfa Sür Manşet, Yazarlar 14.01.2021 2264 Görüntüleme
Muharrem Kaynak

Muharrem Kaynak

GAZETECİLER ile GAZETELERDE YAZI YAZANLAR

Gazeteciler , basın yayın ve medya mensupları ile köşe yazarlarının , yorumcuların bildikleri ve bilmeleri gerekli olan  bazı önemli istihbarat ve edebiyat  bilgileri vardır .

Gazeteciler ve medya mensupları , “İstihbarat Çarkı” nı döndürmeden  önce aşağıdaki bilgileri bir kere daha düşünmeli ve gözden geçirmeli , bilahare  kıymetlendirmesini yapıp , yorumlamalı , haberinin yazılıp yayımlanmasına da ondan sonra karar vermelidir .

1 . HABER nedir ; Elde edilen bir bilgimi , bir haber mi veya bu bilginin bir haber değeri  varmıdır diye gazetecilerin ilgi duyduğu bilgi ve belgelerdir. Bilgi veya belge olduğuna gazeteci karar verir.

2 . HABERCİ nedir ; İşiten , gören , tadan , söyleyen , veya bizzat yapan ve eden ile failden elde ettiği bilgileri okuyucu ve /veya izleyiciye ulaştıran kişi ve elamanlardır.

3 . MUHABİR kime denir ; Duyduğu ve gördüğü doğruları (gizli – saklı da olsa , her duyduğu haberi ) samimi ve olumlu bir biçimde , hiç düşünmeden aynen – ham olarak  ileten , getiren – götüren , gazete ve haber ajanslarına , haber merkezlerine ulaştıran haber kaynaklarından birisidir .

4 . MUHBİR kime derler ; Aynen muhabir gibi samimi , olumlu , faydalı , toplum ve kişilerin ortak hak ve menfaatine yarayan veya yaramayan  , belki de gizli kalması gereken , her türlü ham haberi ,  bilgi , işlem , belge , olay ve sırları , söz , yazı , fotoğrafları  …vb.  ifşa eden , bazen bire bin katarak  açıklayan ve ulu orta  ayyuka çıkaranlardır.

5 . HABER KAYNAĞI NEDİR ; Kendi güvendiğin haber alma kaynaklarındır bunlar , mahalli kaynaklar , yerli ve yabancı kaynaklar , kitle iletişim araçları , sosyal medya , diğer haber kanal ve ajansları  …vb. olabilir.

6 . HABER TOPLAMA VASITALARI NELERDİR ; Görgü tanıkları , canlı yayın , sözlü , yazılı , görüntülü  , dürbün , teleskop ve mikroskop , radar , röntgen kayıtları ve  incelemeleri , fotoğraf , film ve kamera görüntüleri , gece görüş cihazı  ve kızıl ötesi görüntüleri , ses ve titreşim kayıtları …vb

7 . HAM HABER NEDİR , YORUMLANMIŞ HABER NEDİR ; Gazeteci bunu ayırt edebilmelidir , esasen  gazeteciler ham haberi daha çok severler , onu  teyit ettikten sonra yoğurur ve yorumlarlar.

8 . HABERİN DOĞRULUK DERECESİ NEDİR ; Az doğru , biraz doğu , doğru ve gerçek , eksik , yalan -yanlış , hatalı , aslı yok , uydurma , şayia ve şüpheli…vb

9 . HABERİN DOĞRULUK DERECESİ TEYİT EDİLMELİDİR ; İlgili ve yetkili olan kaynaklarca , diğer haber ajanslarınca , bizzat , gören – eden , duyan , söyleyen ve yaşayanlarca , birinci el ve ilk ağızdan , delil ve belgelerle ispatlanmalıdır.

10 .HABERİN GÜVENİRLİK DERECESİ ; Gazeteci haberin güvenilirlik derecesini tayin edebilir. Güvenilmez , az güvenilir , biraz güvenilir , teyide muhtaç , güvenilir , kaynağına  güvenilir  …vb.

– GAZETECİ ve YAZARLAR AŞAĞIDAKİ GERÇEKLERİ ‘DE  ÇOK İYİ BİLİRLER ;

Ateş olmayan yerden duman çıkmaz , yerin kulağı var , karakolda doğru söyler  mahkemede şaşar ,

bir dediği ikinciyi tutmaz , yalancının mumu yatsıya kadar yanar , doğru söyleyeni dokuz köyden kovarlar,  onun ağzında bakla ıslanmaz , ağzındaki baklayı çıkarmaz , öter – ötmez ,  içini döker ve kusar , sır küpüdür , ketumdur. Kan kusar kızılcık şerbeti içtim der , nal der  mıh demez , kol kırılır yen içinde kalır , güneş balçıkla sıvanmaz , gerçekler acıdır acı da olsa saklanmamalıdır …vb.

1 . ESAS BİLGİ UNSURU (EBU) ne demektir ; İstihbarat elde etmeye  ve oluşturmaya yarayan her türlü bigi , tamamlayıcı bilgi , belge , ekli belge , haber , detay ve ayrıntıya denir . İstihbarat nerede ne amaçla ve nasıl kullanılmalıdır ? Gazeteciyim diyen kişi bunu çok iyi bilen kişidir zaten  bilmiyorsa yazmaz veya bir bilene sorar – danışır , burada tecrübe konuşur .

2 . MESLEK SIRRI , DEVLET SIRRI ve MİLLİ SIR nedir ; Gazeteci , bunları bilen ve anlayan , bu değerlere saygılı ve bunları ayırt edebilecek zeka , tecrübe ve birikimine sahip olan kişidir. .

3 . Ne olursa olsun , gazeteci kendi haber ve yazılarını yazım kurallarına uygun olarak önce yazar,  yazdığını kontrol eder (nokta  , virgül , iki nokta , soru işareti , ünlem …vb imla kurallarında eksiklik bırakmaz , harf hatası yapmaz varsa düzeltir.) Gerekirse yazdığını bir başkasına kotrol ettirir ve en sonunda ister yazılı , isterse sözlü olarak yayınlar /yayınlatır. KİM , NEREDE , NE ZAMAN , NASIL, NEDEN , NE  (5N+1K) sorularının tamamını cevapsız bırakmamalıdır.

– Haber ; Halkın anlayacağı dil ve üslupta kısa , öz , açık , akıcı ve anlaşılır olmalıdır .

4 . SONUÇ : Yazı nerede yayınlandı ise oradan bizzat kendisi de okur , yazı sözlü olarak (okunarak) yayınlandı ise dinler ve kendince bir değerlendirme ve kritik yapar . Hataları varsa “Geri Besleme” ile kendisini düzeltir , daha sonraki haber ve yazılarında aynı hataları yapmaz . Dersini alır .

– Başarıya ulaştım mı? Hasılam nedir ? Haber yaptım da ne oldu , ne olacak , yazmasam da olurdu , yazdım da ne oldu , onu herkes yazmış ve biliyormuş , iyi ki yazdım , topluma ve tüm insanlığa duyurulması ile iyi yönde motivasyon sağladım diyebilmeli . Küresel dünyada kitle haberleşmesine katkıda bulundum diyebilmeli .

– Öncelikle ve özellikle ; Vatanıma , Milletime  ve Cumhuriyetim’e  faydalı bir hizmet yaptım , Atatürk İlke ve İnkilaplarına sadakatla bağlılığımı bir kez daha ilanen duyurdum diyebilmelidir.

– Başarılı bir hizmet yaptığım için huzurluyum ve gönlüm huzurla doldu , rahatladım diyebilmelidir.

Muharrem  KAYNAK

14 OCAK 2021

İSTANBUL

Yorumlar

İlginizi çekebilir

AFRİN’DEN SONRA

AFRİN’DEN SONRA

Tema Tasarım | AnatoliaWeb