Erken ve düşük doğum tartılı doğan prematüre bebekler, retina damar gelişimi tamamlanmadan doğarlar. Bebek doğduktan sonra damar gelişimi devam eder, ancak anormal damarlar gelişebilir ve sonrasında bu damarlar retinayı kaldırarak dekolmana ve nihayetinde kalıcı görme kaybına neden olabilen prematüre retinopatisine yol açabilirler.

Düşük doğum tartısı, erken doğum haftası ve oksijen tedavisinin dozu ve süresi prematüre retinopatisinin oluşmasına sebep olabilecek en önemli risk faktörlerindendir. Diğer risk faktörleri ise kansızlık, sık ve hızlı yapılan kan değişimleri, solunum problemleri, sistemik enfeksiyonlar, akciğerlerin gelişmemesi, kalpte delik bulunması, genetik eğilim, sistemik kortizon kullanımı olarak sıralanabilir. Gebeliğin 35. haftasından önce doğan, 2000 gr altındaki tüm bebekler risk taşımaktadırlar ve retina damarlanmaları tamamlanana kadar takip edilmelidirler. Prematüre retinopatisi doğumdan sonra en sık 4-6. haftalarda ortaya çıkar. Bu yüzden doğumdan sonraki 4.haftada veya 31-32. doğum haftasında ilk muayene yapılmalıdır. Retina damarlanması tamamlanana kadar retinopatinin evresine göre 1-2 hafta aralarla gözdibi muayenesi tekrarlanmalıdır.

Hastalığın 5 evresi vardır. Evre 1 ve 2 kendiliğinden gerileyebilir. Bu bebekler retina damarlanması tamamlanana kadar, genellikle de doğması gereken haftaya kadar takip edilmelidirler. Evre 3’den itibaren laser veya göz içi anti VEGF enjeksiyonu tedavisi gerekmektedir. Eğer tedavi yapılmazsa hastalık Evre 4-5’e ilerler, retina geri dönüşümsüz hasara uğrar. Bu evrelerde cerrahi tedavi yapılsa bile başarı oranları düşüktür.

ROP hastalığı gerileyen bebeklerin %55 inde göz problemleri gelişmekte. Yenidoğanın ilk 1 ayda yapılan göz muayenesi sadece retinopati değil, birçok göz hastalığının da erken teşhis ve tedavisine imkan sağlayacaktır. Ayrıca erken doğan bu bebeklerde kırılma kusurları, miyopi, şaşılık, katarakt, glokom, göz tembelliği gibi göz hastalıklarının görülme olasılığı daha fazla olduğu için 1 ve 2 yaş kontrolleri de yapılmalıdır.

Son yıllarda prematüre retinopatisinde artış olduğunu görüyoruz. Bunun en büyük nedeni ise eskiden 1500 gramın altında 28 haftadan küçük prematüre bebekler yaşatılamazken, bugün bu değerlerin çok altındaki bebeklerin bile gelişen teknoloji ile donatılmış yenidoğan yoğun bakım ünitelerinde yaşatılabilmesidir. Ayrıca, son yıllarda tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de tüp bebek merkezleri arttıkça çoğul gebelik ve prematüre bebek oranında da bir artış var. Bu durum riskli gebelikleri beraberinde getiriyor ve sonuç olarak erken doğum sayılarının artmasına sebep oluyor.